Kişiselleştir
0
Kişiselleştir
Anne Sesinin İyileştirici Etkisi
Psk. Ceren Çakır & Klinik Psk. Elif Tacar, 11 Mart 2022Anne sesinin bebek ve çocuklar üzerinde stres azaltmaktan ağrı ve acıları azaltmaya kadar birçok olumlu etkisi olduğu biliniyor. Siz de birçok kez çığlık çığlığa ağlayan bir bebeğin annesinin onunla tatlı tatlı konuşmasıyla sakinleştiğini, küçük bir çocuğun annesinin pış pış sesleriyle gözlerini kapatıp uykuya daldığını görmüşsünüzdür. Peki anne sesini dinlemenin çocuk ve bebeklerin beyin gelişimini üzerindeki etkisini merak ettiniz mi?
Bir çocuk annesinin sesini, tanıdık gelmeyen yabancı seslere göre daha çok sever ve duymayı daha çok ister. Bunu tahmin etmek aslında pek de zor değildir. Bunun sebebi, bebeklerin daha anne karnındayken tanıştıkları anne sesinin, onlara rahimdeki güven ve huzuru hatırlatmasıdır.
Bebeğin dış dünya ile ilk etkileşimleri, anne rahmindeyken ses ve titreşimler ile başlar.
Bebekler daha anne rahminde minik bir fetüsken gelişen işitsel yolları ile, ilk olarak annesinin sesini rahim sıvısının ardından titreşimler olarak algılamaya başlar. Hamileliğin yaklaşık 34. haftalarında, duyu organlarının biraz daha gelişmesi ile anne karnından dış dünyanın yani diğer insanların, sokağın ve evin seslerini duyabilmeye başlar ve bu seslere tepki verir. İşte bu bebeklerin anneleri ve dış dünya ile ilk iletişimidir. Hamileliğin sonlarına doğru bebeğin dışarıdan gelen dokunuşlara da tepki verdiğini gözlemleyebiliriz. Bebekler daha anne karnındayken ritmik ve melodik seslere olumlu tepkiler vermeye ve anne karnında duydukları sesleri tanımaya başlarlar.
Anne sesi bebeklerin beyin gelişimi ve nöral aktivitelerini düzenliyor.
Bir annenin sesi, stresli durumlarda bebeği sakinleştirebilir, kortizol düzeylerini, stres hormonlarını azaltır ve sosyal bağlanma hormonları olan oksitosin düzeylerini artırabilir. Anne sesini dinlerken fMRI ile beyin dalgaları incelenen bebeklerde beynin ödül merkezinin tetiklendiği gösteren araştırmalar bize, bebeklerin annelerinin seslerini duymaktan keyif aldığını söyler. Anne sesini dinlemek bebeklerin duygularını düzenleme, stres ile başa çıkma ve hatta ağrı ve acı skorlarını azaltmakta etkili olduğu görülmüştür. Anneleri onlarla ritmik ve sakin bir şekilde konuşan bebeklerin dil gelişimlerinin de yabancı ve anlamsız sesler dinletilen bebeklere göre kalıcı şekilde ilerlediği kaydedilmiştir.
Anne sesini dinlemek prematüre bebeklerin hastanede yatma süresini azaltıyor.
Prematüre bebekler üzerinde 2014 yılında yapılan bir araştırmada, annelerinin sesleri kaydedilerek beslenme sırasında bu ses kayıtları dinletmenin, bebeklerin ağızdan beslenme becerilerini geliştirdiği ve hastanede kalış sürelerini kısaltmak için yeterli olduğu bulunmuştur.
Anne sesi bebeklerde acı ve ağrı hislerini azaltıyor.
Bebekler, stresli veya huzursuz olduklarında annelerinin varlığını ararlar ve annenin bebeğe cevap vermesi, yanına gelip onu kucağına alması, onunla konuşması bebeği rahatlatır. Annenin sakin ve sevgi dolu varlığı bebekler için çok güçlü bir yatıştırıcıdır. Bir annenin sesi, stresli durumlarda bebeği sakinleştirebilir, kortizol düzeylerini, stres hormonlarını azaltır ve sosyal bağlanma hormonları olan oksitosin düzeylerini artırabilir.
Yetişkinler olarak nasıl hastalandığımızda annemizi arıyorsak, bebekler de annelerini yanlarında isterler. Hatta hasta bebeklerin anneleri yanındayken süreci daha rahat atlattıklarını da çalışmalar göstermiştir. Chirico ve arkadaşları (2017) prematüre bebeklerle yaptıkları bir çalışmada, anne sesinin ağrının azaltılmasında etkili olduğu görmüşlerdir.
Erdoğan ve arkadaşları (2020) da ağrılı işlemler sırasında 1-3 yaş arasındaki çocuklara annelerinin sesi dinletildiğinde daha az ağrı hissettikleri, kalplerinin daha yavaş attığını ve kanlarındaki oksijen satürasyonlarının da yüksek olduğunu bulmuşlardır.
Anne sesinden masal ve ninni dinlemek dil gelişimini güçlendiriyor.
Son yıllarda yapılan araştırmalar ilk yıllarda duyduğumuz kelime sayısının bile dil ve sosyal gelişim için büyük bir önem taşıdığını gösteriyor. Bebeğin duyduğu kelime ve konuşmaların anne sesinden olmasının etkisi çok daha güçlü olduğu keşfedilmiş. Annenin bebeğiyle konuşması, bebeğin beynindeki ön prefrontal korteksi ve sol arka temporal bölgeyi yabancı bir sese göre daha güçlü bir şekilde harekete geçirerek bebeği konuşma dönemi için hazırlar. Bu sebeple bebeğiniz henüz çok küçük yaşlardayken bile onunla konuşmak, masallar anlatmak ve kitap okumak dil gelişimini büyük ölçüde geliştirecektir.
Bu yazımızda annelerin seslerinin bebekler için sakinleştirici ve iyileştirici rol oynadığından bahsettik. Aynı zamanda bebekle iletişim kurmanın sosyal bağlanma ve dil gelişimi açısından da çok önemli olduğunu konuştuk. Bebeğiniz her zaman sizin sesinizi duymaktan ve varlığınızı hissetmekten mutlu olacaktır. Sizler de Tolkido’yu kullanarak kendi sesinizi kaydedip bebeğinize ninni ve şarkılar söyleyebilir, masallar okuyabilirsiniz.
Tolkido’nun Kendin Yap Kartları anne sesini kaydediyor.
Tolkido’nun Kendin Yap Kart ve Kendin Yap Etiketleri, bakım verenlerin kendi sesinizi kaydedebilmesi için özel olarak hazırlandı. Kendin Yap Kart ve Etiketlere anne-baba sesinden ninniler, masallar veya pışpış sesi kayıt edilebiliyor. Böylece anne-baba her zaman çocuğun yanında olamasa da Tolkido ile sesi her zaman yanında oluyor. Bu kartları Tolkido’nun Akıllı Uyku Arkadaşım Setinde bulabilirsiniz. Bu setin detaylarını Tolkido’nun Yeni Uyku Seti yazımızda bulabilirsiniz.
Kaynaklar
Chirico G, Cabano R, Villa G, Bigogno A, Ardesi M, Dioni E. Randomised study showed that recorded maternal voices reduced pain in preterm infants undergoing heel lance procedures in a neonatal intensive care unit. Acta Paediatr. 2017; 106(10): 1564-8.
Erdoğan Ç, Turan T, Pınar B. The effect of maternal voice for procedural pain in paediatric intensive care unit: A randomised controlled trial. Intensive Crit Care Nurs. 2020; 56: 102767
Fehlhaber, Kate. 'How a mother’s voice shapes her baby’s developing brain'. Encyclopedia Britannica, https://www.britannica.com/story/how-a-mothers-voice-shapes-her-babys-developing-brain. Accessed 3 March 2022.